Choć skarżenie i donoszenie jest w Polsce odbierane negatywnie i często piętnowane, okazuje się, że jest to bardzo popularny proceder, a Polacy nie stronią od kopania dołków pod sobą nawzajem. Bardzo dużo donosów trafia m.in. do Urzędu Skarbowego. Są anonimowe, więc nigdy nie wiadomo, kto wykonał swój „obywatelski obowiązek”, ale nie przeszkodziło to skarbówce w opublikowaniu statystyk dotyczących donosów. Okazuje się, że najbardziej obawiać należy się… najbliższych.
Tylko w 2023 roku do Izby Administracji Skarbowej wpłynęło 46 tys. donosów – donosi, nomen omen, „Fakt”. Portal dotarł do danych skarbówki, w której wyszczególniono, kto i na kogo najczęściej składa anonimowe zgłoszenie w US.
„Skarbówka zasypywana jest donosami zwłaszcza w okresie wiosennym i letnim, kiedy imprez rodzinnych jest najwięcej. Czas rozliczenia z podatków także temu sprzyja. Administracja skarbowa donosy nazywa zgłoszeniami sygnalnymi. Mogą one świadczyć o unikaniu płacenia należności podatkowych” – tłumaczy popularny tabloid.
Kto najczęściej pisze i dzwoni do skarbówki? Są to kontrahenci przedsiębiorców, klienci sklepów, pracownicy, sąsiedzi oraz bliscy – m.in. byli małżonkowie.
Kto i na kogo w Polsce donosi? „Często piszą je członkowie rodziny lub dobrzy znajomi”
„Takie rozłożenie wskazuje na różnorodność kontekstów społecznych i gospodarczych, w których dochodzi do zgłaszania nieprawidłowości, podkreślając jednocześnie złożoność tego zjawiska i emocji temu towarzyszących” – tłumaczy w rozmowie z „Faktem” rzecznik prasowy IAS z Lublina Michał Deruś.
Z kolei Magda Kobos z IAS w Krakowie zwraca uwagę, że „z treści doniesień można odnieść wrażenie, że często piszą je członkowie rodziny lub dobrzy znajomi”.
„Moment, kiedy takich pism wpływa do nas najwięcej, zależy od regionu. Generalnie zauważamy ich więcej w okolicach świąt, ale na Podhalu ten moment przypada na okres: ferii, wakacji i długich weekendów” – podkreśla urzędniczka.
Zgłoszenia są składane w skarbówce anonimowo. Żaden urzędnik nie odpowiada na zgłoszenia, ale są one analizowane pod kątem zasadności podjęcia ewentualnej interwencji wobec zgłaszonego. Decyduje o tym Naczelnik Urzędu Skarbowego lub Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego.