Węgry i Polska w 2021 roku zaskarżyły mechanizm warunkowości. Mechanizm ten uzależnia wypłatę środków z budżetu Unii od poszanowania przez państwa członkowskie zasad państwa demokratycznego i prawnego. Pojawił się wyrok TSUE w tej sprawie – przekazał „Polsat News”.
Niestety, orzeczenie jest korzystne zarówno dla naszego kraju, jak i dla Węgier.
„Mechanizm ten został przyjęty na właściwej podstawie prawnej, zachowuje spójność z procedurą ustanowioną w art. 7 TUE i nie przekracza granic kompetencji przyznanych Unii, a także szanuje zasadę pewności prawa” – uznali sędziowie Trybunału.
Chodzi o rozporządzenie w sprawie uwarunkowań, dotyczących praworządności, które ma chronić fundusze europejskie przed ich niewłaściwym wykorzystaniem. Rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 2021 roku.
W ramach nowych przepisów nie zaproponowano żadnych instrumentów, dlatego Rada Europejska zwróciła się do KE z prośbą o wypracowanie wytycznych, dot. stosowania mechanizmu. Zastrzegła przy tym, że zostanie uruchomiony dopiero po przyjęciu tych wytycznych. Polska i Węgry zaskarżyły mechanizm do TSUE 11 marca 2021 roku.
Według stanowiska Polski, mechanizm „wprowadza polityczną ocenę państw członkowskich na podstawie nieskonkretyzowanych zasad i nie określa żadnych mierzalnych kryteriów spełnienia warunków państwa prawnego”.
Dodatkowo, według Polski, Unii Europejskiej nie zostały powierzone żadne kompetencje, pozwalające na kontrolę wewnętrznego prawa państwa członkowskiego, ani stanu jego trójpodziału władzy, ani też kondycji wymiaru sprawiedliwości. W związku z tym, wymaganie od państw członkowskich spełnienia zasad, których nie ma w traktatach i uzależnienie od tych zasad wypłaty środków, jest bezprawne.
Mimo to 2 grudnia 2021 roku rzecznik generalny TSUE ocenił, że skargę Polski i Węgier należy oddalić.
