Jak podaje stacja BBC News – wywiady brytyjski i amerykański wiedziały o inwazji na Ukrainę na ponad rok przed rozpoczęciem pełnoskalowej wojny. Brytyjska telewizja twierdzi jednak, iż służby wywiadowcze i tak dokonały spektakularnej decyzji o podaniu do wiadomości publicznej wielu informacji, które w normalnych warunkach były objęte klauzulą tajności.
Pierwsze sygnały, dot. potencjalnej rosyjskiej inwazji na Ukrainę pojawiły się już rok temu. Zdjęcia satelitarne, pozyskiwane przez wywiady brytyjski lub amerykański wskazywały na gromadzenie się wojsko Federacji Rosyjskiej w pobliżu Ukrainy. W połowie 2021 roku natomiast, służby wiedziały już, że bardzo wąska grupa osób decyzyjnych na Kremlu planuje pełnoskalową operację wojskową na terytorium Ukrainy.
Jesienią ubiegłego roku – kiedy wszystko wskazywało na to, iż szpiedzy nie mylą się w swoich ocenach – Waszyngton miał stwierdzić, że trzeba w końcu coś z tym zrobić. Jedno ze źródeł BBC, które zastrzegło swoją anonimowość – a brało udział w dyskusji na temat planów Rosji – mówi, że w zaciszu gabinetów często padało pytanie: „Jaki jest sens wiedzieć to wszystko, jeśli nie możemy z tym czegoś zrobić?”.
Eksperci ds. odtajniania pracowali na okrągło. Trzeba było zdecydować, co można, a czego nie można upublicznić
Na szczytach władzy w Waszyngtonie znalazły się jednak osoby, które naciskały na upublicznienie części danych. Był to dyrektor wywiadu narodowego Avril Haines i doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan. Ostateczna decyzja zapadła natomiast w Białym Domu – podjął ją prezydent Joe Biden. Eksperci ds. odtajniania, przeszkoleni, by rozumieć ryzyko, zaczęli pracować na okrągło, by ustalić, co można udostępnić.
Wszyscy byliśmy świadkami, kiedy na tygodnie a nawet dni przed wojną, pojawiały się kolejne informacje z dokładnymi godzinami ataku Rosji na Ukrainę. W końcu – 24 lutego, wczesnym rankiem – ta ostateczna godzina nadeszła. Ale wcześniej wywiady brytyjski i amerykański podawały plany Rosji do wiadomości publicznej, aby wybijać im z rąk kolejne preteksty do inwazji. Brytyjski wywiad udostępnił na przykład rosyjskie plany ustanowienia rządu marionetkowego w Kijowie z udziałem konkretnych osób. Amerykanie zaś ujawnili plan zaatakowania Ukrainy „pod fałszywą flagą”.
Jak podało BBC News – jeden ze szpiegów mówi o dniach poprzedzających inwazję, że nigdy nie widział czegoś podobnego – jednego dnia na jego biurku leżały ściśle tajne materiały, a następnego były upubliczniane.
