W dzisiejszym świecie, w którym coraz częściej nawiązujemy kontakty międzynarodowe, zarówno biznesowe jak i towarzyskie, tłumaczenia odgrywają bardzo istotną rolę. Tak firmy, jak i osoby prywatne często potrzebują skorzystać z usług tłumacza, przy różnego rodzaju tekstach. Bywa, że potrzebne jest tłumaczenie zwykłe, do którego nie potrzebujemy tłumacza przysięgłego, jednak są sytuacje, gdzie tylko tłumacz przysięgły może swoją pieczęcią poświadczyć tłumaczenie, aby miało ono wystarczającą wagę prawną. O tym, kiedy tak się dzieje i o czym należy pamiętać zlecając takie tłumaczenie, piszemy poniżej.
Tłumaczenia zwykłe, czyli niewymagające pieczęci tłumacza przysięgłego, to na przykład tłumaczenia: treści reklamowych, artykułów czy ulotek. Tego typu tłumaczenie można zlecić osobie, która dobrze zna dany język obcy, jednak nie mamy wtedy gwarancji, że tłumaczenie będzie poprawne i dokładne. Taką gwarancję daje nam na przykład zlecenie tłumaczenia profesjonalnej agencji tłumaczeń. Agencja, zatrudniając tłumaczy, sprawdza dokładnie ich umiejętności i, dbając o swój wizerunek, nie pozwoli świadczyć usług osobie, która nie będzie posiadała wystarczających kompetencji.
Inaczej sprawa ma się, jeśli chodzi o tłumaczenia przysięgłe. Przekład tłumacza przysięgłego jest wymagany przez oficjalne instytucje państwowe i urzędy. Takie tłumaczenie musi zawierać własnoręczny podpis uprawnionego tłumacza, wraz z danymi osobistymi i pieczątką. Żaden inny dokument nie będzie uwzględniony przez instytucje.
Kim jest tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły jest osobą zaufania publicznego i specjalizuje się w przekładzie różnego rodzaju dokumentów procesowych, urzędowych, a także uwierzytelnianiu obcojęzycznych odpisów takich dokumentów. Może również poświadczać tłumaczenia i odpisy wykonane przez inne osoby. Tłumacz przysięgły używa pieczęcie do poświadczania tłumaczeń oraz odpisów pism. Pieczęć ta zawiera w otoku imię i nazwisko tłumacza i wskazanie języka, w zakresie którego ma uprawnienia, w środku zaś pozycję na liście tłumaczy przysięgłych. Wszystkie poświadczone dokumenty, które wydaje tłumacz przysięgły, wymieniana jest pozycja, pod którą tłumaczenie lub odpis są odnotowane w repertorium, stwierdza się również czy sporządzono je z oryginału, czy też z tłumaczenia lub odpisu. Tłumacz przysięgły może również wykonywać tłumaczenia ustne. Zajmuje się również sprawdzaniem i poświadczaniem tłumaczeń z języka obcego na język polski albo z języka polskiego na język obcy, sporządzonych przez inną osobę. Wykonuje tłumaczenia dla osób prywatnych, a także na potrzeby organów państwowych.
Przede wszystkim więc, chcąc zlecić tłumaczenie dowolnego tekstu, najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie tłumaczenie jest nam potrzebne czy zwykłe, czy też uwierzytelnione. Jak już wcześniej nadmieniono, tłumaczenia uwierzytelnionego może dokonać wyłącznie tłumacz przysięgły, czyli osoba, która posiada uprawnienia państwowe, nadane prze Ministerstwo Sprawiedliwości, po zdaniu egzaminu państwowego. Tłumacz przysięgły posługuje się pieczęcią nadaną przez Mennicę Państwową, na której znajdują się dane osobowe, język, którym tłumacz się posługuje, oraz pozycja na liście tłumaczy w kraju. Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości można zweryfikować, czy dany tłumacz znajduje się na liście tłumaczy przysięgłych.
Kiedy wymagana jest pieczęć tłumacza przysięgłego?
Przede wszystkim tłumaczenia uwierzytelnione wymagane są dla wszystkich pism urzędowych tj. aktów stanu cywilnego, aktów urodzenia, aktów notarialnych, oficjalnych umów, kontraktów i innych oficjalnych dokumentów. Podobnie ma się sprawa, jeśli chodzi o świadectwa, dyplomy, certyfikaty. Dodatkowo tłumaczeń uwierzytelnionych mogą wymagać banki i ubezpieczenia. Pieczęci tłumacza przysięgłego będą potrzebować osoby nabywające pojazdy za granicą, by móc je zarejestrować, a także osoby posiadające dokumentację medyczną za granicą. Poniżej znajduje się wykaz najbardziej popularnych dokumentów, które wymagają tłumaczenia uwierzytelnionego.
- Dokumentacje medyczne,
- Zwolnienia lekarskie,
- Dokumenty rejestracyjne pojazdów,
- Faktury zakupu,
- Akty urodzenia,
- Akty małżeństwa,
- Akty zgonu,
- Testamenty,
- KRS,
- Certyfikaty rezydencji,
- Pełnomocnictwa,
- Akty notarialne,
- Polisy ubezpieczeniowe,
- Dyplomy ukończenia szkół wyższych oraz kursów,
- Zaświadczenia o statusie studenta,
- Świadectwa szkolne,
- Świadectwa pracy,
- Legitymacje,
- Dowody osobiste,
- Prawa jazdy,
- Dokumenty finansowe,
- Umowy o pracę, umowy najmu i inne.
Odpowiedzialność zawodowa tłumacza przysięgłego
Tłumacze przysięgli podlegają odpowiedzialności zawodowej w przypadku, gdy nie wykonają, bądź zaniedbają obowiązki przewidziane w ustawie. Postępowanie odbywa się przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej działającej przy Ministrze Sprawiedliwości. Postępowanie wszczynane jest na wniosek ministra sprawiedliwości lub wojewody.
Odpowiedzialność zawodowa odgrywa w przypadku tłumacza przysięgłego bardzo istotną rolę. W sytuacji, gdy tłumacz naruszy zasady wykonywania zawodu, ponosi skutki prawne z tym związane, ponieważ zawód tłumacza przysięgłego należy do zawodów zaufania publicznego i podlega ściśle określonym regułom. Zasady wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego regulowane są przez ustawę z 25 listopada 2004 roku o zawodzie tłumacza przysięgłego. Jak wynika z tej ustawy, tłumacz przysięgły wykonuje różnego rodzaju tłumaczenia, zajmuje się sprawdzaniem i poświadczaniem tłumaczeń sporządzonych przez inne osoby, sporządza i sprawdza poświadczenia innych tłumaczeń, a także dokonuje tłumaczeń ustnych. Poświadczenie polega na autoryzacji tekstu przez uprawnionego tłumacza, który to musi być wpisany na listę tłumaczy przysięgłych, prowadzoną przez ministra sprawiedliwości, a także posiadać własną, niepowtarzalną pieczęć. Wzór takiej pieczęci zawiera podstawowe informacje tj.
- Imię i nazwisko tłumacza,
- Język w zakresie, którego ma uprawnienia oraz pozycję na ministerialnej liście uprawnionych,
- Pieczęć,
- Podpis tłumacza oraz wpis do rejestru tłumaczeń, tzw. repertorium.
Dodatkowo, tłumacz przysięgły musi przyjmować zlecenia od sądu, prokuratury, Policji i administracji państwowej. Ten obowiązek może zostać zniesiony jedynie ze względu na ważne okoliczności uniemożliwiającego jego wykonanie.
Podsumowując
Zawód tłumacza przysięgłego jest zawodem zaufania publicznego. Tłumacz przysięgły musi postępować etycznie, co sprawia, że tłumacze przysięgi stają w jednym rzędzie z takimi zawodami zaufania publicznego jak adwokat, radca prawny, lekarz, farmaceuta, doradca podatkowy czy też diagnosta laboratoryjny. Praca każdego z nich powinna charakteryzować się troską o interes publiczny. W dzisiejszych czasach zamówienie tłumaczenia poświadczonego nie wymaga już osobistego pojawienia się w biurze, można to zrobić online.
